Ποιες ανησυχίες για συγκεκριμένα δεδομένα προκαλούν τον αποκλεισμό της λειτουργίας AI στην ΕΕ

Βασικές ανησυχίες δεδομένων

1. Χρήση βιομετρικών δεδομένων:
- Η χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για βιομετρική ταυτοποίηση και μαζική παρακολούθηση έχει προκαλέσει σημαντικό συναγερμό μεταξύ των ομάδων της κοινωνίας των πολιτών. Αυτές οι τεχνολογίες θεωρούνται επεμβατικές και ικανές να παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα απορρήτου, προκαλώντας εκκλήσεις για πλήρη απαγόρευση λόγω της πιθανότητας κατάχρησής τους σε περιβάλλοντα παρακολούθησης[1][2].

2. Προβλεπτική Αστυνόμευση:
- Οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που διευκολύνουν την προγνωστική αστυνόμευση με βάση το προφίλ είναι επίσης υπό έλεγχο. Ενώ αυτά τα συστήματα αναγνωρίζονται ως υψηλού κινδύνου, η ΕΕ επέλεξε να μην τα απαγορεύσει εντελώς, επικαλούμενη τις ανάγκες εθνικής ασφάλειας. Αντίθετα, θα απαιτήσουν διεξοδικές αξιολογήσεις συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης Αξιολόγησης Επιπτώσεων Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRIA)[2][3]. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτών των αξιολογήσεων παραμένει αβέβαιη, ιδίως όσον αφορά το ποιος είναι ικανός να τις διενεργήσει και πόσο ολοκληρωμένες θα είναι[2].

3. Διαφάνεια και λογοδοσία:
- Ο νόμος τονίζει την ανάγκη για διαφάνεια στις λειτουργίες τεχνητής νοημοσύνης, ειδικά για συστήματα υψηλού κινδύνου. Οι εταιρείες πρέπει να διατηρούν λεπτομερή αρχεία καταγραφής των διαδικασιών λήψης αποφάσεων της τεχνητής νοημοσύνης τους και να διασφαλίζουν ότι οι χρήστες ενημερώνονται όταν εκτίθενται σε τέτοια συστήματα. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη λογοδοσία, αλλά δημιουργεί προκλήσεις κατά την εφαρμογή, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι κατανοούν τις ευθύνες τους βάσει των νέων κανονισμών[1][3].

4. Προκατάληψη και Διακρίσεις:
- Οι ανησυχίες σχετικά με την προκατάληψη στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι σημαντικές, καθώς αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να διαιωνίσουν ή να επιδεινώσουν τις υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες. Η ΕΕ έδωσε εντολή στους προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης να εξετάσουν πιθανές προκαταλήψεις κατά τη φάση του σχεδιασμού και να εφαρμόσουν μέτρα για τον μετριασμό τους[4][5]. Αυτή η απαίτηση στοχεύει στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα της επίτευξης αμερόληπτων αποτελεσμάτων σε πολύπλοκα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.

5. Ανθρώπινη Επίβλεψη:
- Η απαίτηση για ανθρώπινη επίβλεψη σε όλο τον κύκλο ζωής ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης είναι μια άλλη κρίσιμη πτυχή του νόμου. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι οι ανθρώπινοι χειριστές μπορούν να επέμβουν όταν είναι απαραίτητο, γεγονός που περιπλέκει την ανάπτυξη πλήρως αυτοματοποιημένων συστημάτων[2]. Υπάρχει επίσης μια συνεχής συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αποδίδεται η ευθύνη όταν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης προκαλούν βλάβη, ειδικά δεδομένων των πολυπλοκοτήτων που εμπλέκονται στη λειτουργία τους[2].

Συμπέρασμα

Η προσέγγιση της ΕΕ για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης χαρακτηρίζεται από μεγάλη έμφαση στην προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και στη διασφάλιση των ηθικών προτύπων. Ωστόσο, οι προκλήσεις που θέτει το απόρρητο των δεδομένων, η μεροληψία και η λογοδοσία παραμένουν σημαντικά εμπόδια που πρέπει να αντιμετωπιστούν καθώς η νομοθεσία κινείται προς την εφαρμογή μέχρι το 2026. Η ισορροπία μεταξύ της προώθησης της καινοτομίας και της διαφύλαξης των θεμελιωδών δικαιωμάτων θα είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση του μελλοντικού τοπίου της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη.